Friday, August 29, 2008
Ang Adlaw nga Gidimalas ko
Nimata ko nianang buntaga na galabad ang akong ulo. Pagtan-aw nako sa oras, pasado alas-6 na sa buntag ko nakamata. Naa pa gyud koy klase sa 7:30 sa buntag na major subject na ko. Nagdali-dali ko ug bangon, ug sa pagdali-dali na ko nahulog akong tuwalya sa salog, akong gipunit unya napakong pa gyud ko sa higdaanan sa akong manghud. Sakit kaayo akong ulo tungod sa puthaw man iyang higdaanan gud. Pagkahuman nako tanan, nilakaw ko padulong sa among eskwelahan. Traffic kaayo dapit na sa may P.del Rosario ug nagkanayon nalang ko sa akong kaugalingon na ma-late gyud ko. Wala gyud ko masayup, late ko ug 15 minutos sa among klase.PAgkahuman, niuli na dayon ko.Nibalik ko sa eskwelahan kay naa miy praktis sa among softball unya pag-abot na ko wala diay to madayon. Nagkaskas lang gyud ko sa akong plite. Ang akong adlaw wala pa gayod mahuman kay gisugsog ko pag-ayo sa panahon. Niapas ko sa akong mama ug igsoon na nangadto sa SM, maayo nalang pud para mabugnawan akong utok. Pasado alas-6 nato sa gabie, ug gutom na kaayo ko. Nagkuyog-kuyog nalang ko nila ug naghuwat kung kanus-a sila mahuman mamalit. Nangaon mi pagkahuman, ang amo pa gyud gi-order kay dugay kaayo gihatod sa among lamisa. Napangot ko pagmaayo tungod sa kadugay nilang tanan hilabi na gigutom na kaayo ko pagmaayo. Sa katapusan, nanguli nami ug natulog ko diretso.
5 words
1.) kanal- agianag tubig
* Wala na gyud kitay makit-ang limpyo na kanal karong panahona tungod sa polusyon
sa tubig.
2.) pagpapha- pad-on
* Kinahanglang pad-on ang mga suwat sa kisame kay ngil-ad kaayo tan-awon.
3.) kandidato-pilionon
* Kasagaran karon sa mga kandidato kay mga walat ayo.
4.) karmelitos-matam-is
* Lami kaayo ang akong gakaon nga matam-is na mangga.
5.) lantaka-kanyon
* Makita nimo didto babaw sa Fort San Pedro ang karaang kanyon nga gigamit
saunang panahon.
* Wala na gyud kitay makit-ang limpyo na kanal karong panahona tungod sa polusyon
sa tubig.
2.) pagpapha- pad-on
* Kinahanglang pad-on ang mga suwat sa kisame kay ngil-ad kaayo tan-awon.
3.) kandidato-pilionon
* Kasagaran karon sa mga kandidato kay mga walat ayo.
4.) karmelitos-matam-is
* Lami kaayo ang akong gakaon nga matam-is na mangga.
5.) lantaka-kanyon
* Makita nimo didto babaw sa Fort San Pedro ang karaang kanyon nga gigamit
saunang panahon.
Ang Akong Halandumong Kasinatian isip usa ka Sugbuanon
Matag unang buwan sa tuig nagsaulog gayod kita sa Bag-ong Tuig na niabot,pero dili lang kini mao na pagsaulogon sa mga Cebuano, naa pud espesyal na okasyon na dili gayod maeskapohan sa mga Cebuano. Kini ang Sinulog Festival na gihalad ngadto sa Batang Jesus o Sto. Nino. Tanang mga tawo niini kay lipay kaayo. Ug ako isip usa ka sugbuanon, parihas pud na malipay gyud pag-ayo. Daghang mga aktibidad na mahitabo niini. Ang labing gihuwat na higayon na ko ang pag-abot sa adlaw na pista na sa BAtang Jesus kay kining adlawa manglaag mi sa akong mga ig-agaw ug mga amiga. Kini ang una kong higayon na wala niuban ang akong mga ginikanan kay manglakaw man pud sila ug ilaha. Nanaw-aw kami ug mardigras sa may Fuente ug pagkagabie niana nanaw-aw pa gyud mi ug concert. Nalipay gyud ko kay wala man pud nitext ang akong mga ginikanan na papaulion nami. Niadtong higayona gipatagbaw gyud mi sa akong igsoon na molaag na wala sila.
(diary)Usa ako sa mga biktima sa budol-budol gang
Nitext ang akong mama na sugaton ang akong manghud sa eskina sa among balay. Niadto dayon ko aron akong atngan ang akong manghud. Sa dihang naghuwat pa ako niya, nireply pa ko sa akong mama na naa nako sa eskina ug ako dayon gisulod ang akong cellphone sa akong bulsa. Pagkataud-taod, naay nidool na ko na usa ka babaye na guwangon na. Nangutana siya kung naa ba akoy nahibaw-an na magpa-abang ug truck dinhi dapit sa among lugar. Nitubag ko ug wala ko kahibaw. Unya niana dayon siya na pwede ba daw nako siya ubanan mangutana atong tawo na nagbarog dapit sa may poste. Ako nalang siyang giubanan kay nalooy man ko niya sa iyang gisulti na gikapoy na siya sige pangita ug truck paabangan kay iyahang truck naguba ug kinahanglan siya moabang og lain para ihatod ang mga pusit padung sa Santander.
PAgdool namo sa tawo, nangutana dayon siya ug nakahibalo man ang tawo. Dili nalang unta ko mokuyog nila pero niana man ang babaye na pauban siya kay wala kuno siyay salig sa tawo mokuyog kay mura kini ug holdaper og nawng. Ako nalang siya gikoyugan. Pag-abot namo sa eskina kung diin nahimutang ang opisina na giingon sa tawo, niana dayon siya na magpabilin lang usa mi sa babaye aron siya nlang hangyo. Unya, pagtaud-taud naabot dayon siya. Ok na kuno ug pwede na moadto ang babaye sa opisina aron mobayad nalang. Gisekreto ko ug dool sa babaye na pwede ba daw ako nalang mogunit sa iyang kwarta kay magdala ra siya ug saktong bayad kay basig holdapon siya sa sulod sa opisina, iya pajud ko gipakita sa mga papel na kwarta, niana ko dili ko mosugot pero namogus man gyud siya. Nisugot nalang ko, iyang gisulod balik ang iyang kwarta sa iyang bag aron puston kini ug panapton. Aron pud daw makasiguro siya na dili nako daganon iyang kwarta, nangayo siya ug kapalit, iyang gikuha akong cellphone ug niana na iya rang ibalik pagkahuman dayon. Naghuwat nalang ko nila maabot pero hantud 1 oras nalang ang nilabay wala gigapon sila. Desidido mi sa akong manghud na ablihan ang panapton ug sa among dismaya mga papel ang sulod niini. Nakahilak ko sa akong pagkatanga niadtong higayona tungod sa nitabang ko atong babaye na mangingilad. Nisumpa ko sa akong kaugalingon na dili ko na to usbon pa.
PAgdool namo sa tawo, nangutana dayon siya ug nakahibalo man ang tawo. Dili nalang unta ko mokuyog nila pero niana man ang babaye na pauban siya kay wala kuno siyay salig sa tawo mokuyog kay mura kini ug holdaper og nawng. Ako nalang siya gikoyugan. Pag-abot namo sa eskina kung diin nahimutang ang opisina na giingon sa tawo, niana dayon siya na magpabilin lang usa mi sa babaye aron siya nlang hangyo. Unya, pagtaud-taud naabot dayon siya. Ok na kuno ug pwede na moadto ang babaye sa opisina aron mobayad nalang. Gisekreto ko ug dool sa babaye na pwede ba daw ako nalang mogunit sa iyang kwarta kay magdala ra siya ug saktong bayad kay basig holdapon siya sa sulod sa opisina, iya pajud ko gipakita sa mga papel na kwarta, niana ko dili ko mosugot pero namogus man gyud siya. Nisugot nalang ko, iyang gisulod balik ang iyang kwarta sa iyang bag aron puston kini ug panapton. Aron pud daw makasiguro siya na dili nako daganon iyang kwarta, nangayo siya ug kapalit, iyang gikuha akong cellphone ug niana na iya rang ibalik pagkahuman dayon. Naghuwat nalang ko nila maabot pero hantud 1 oras nalang ang nilabay wala gigapon sila. Desidido mi sa akong manghud na ablihan ang panapton ug sa among dismaya mga papel ang sulod niini. Nakahilak ko sa akong pagkatanga niadtong higayona tungod sa nitabang ko atong babaye na mangingilad. Nisumpa ko sa akong kaugalingon na dili ko na to usbon pa.
(diary) Ang kahadlokang kasilyas sa among eskwelahan
Naa pa ako sa ika-duhang sa sekondarya na kini nahitabo ug wala ni nako damha na mahitabo kini sa akong kinabuhi. Ang amikng eskwelahan naay upat ka kasilyas na para samga estudyante, ang duha naa sa "2nd floor" nahimutang ug ang laing duha ka kasilyas anaa nahimutang sa "3rd floor". Ang kasilyas sa ikatulong andana sa mong eskwelahan, usahay ra ablihan mao nang kahadlokan kini kay ngitngit man kaayo, unya pajud ang pultahan niini mura ug pultahan sa usa ka ospital. Naa pa jud dungog-dungog na naay sigeg magpakita dinha.
Sabado katong adlawa na kami rang mga estudyanteng opisyales nga naa sa eskwelahan. Naa miy kalihukan atong higayona na didto nahimutang sa ikatulong andana sa among eskwelahan. Gibati ko ang tawag sa kalikasan ug niadto dayon ko sa kasilyas. Tungod kay dili naman makaya, naswertehan ko na abli ang kasilyas sa ikatulong andanas. Walay tawo ang mga "cubicles" niini ug ako nalang gisirad-an ang kasilyas aron walay musulod lain. Sa dihang padung nako mosulod sa usa sa mga "cubicles" niini, kalit lang naay nihilak na babaye na murag nagpakalooy. Nangutana ko kung kinsa pero padayon gihapon ang paghilak. Natinga ko kung ngano naay tawo sa kasilyas na abli man unta tanan mga " cubicles" niini. Ang akong gibuhat, akong gisuroy ang tanan cubicles pero wala jud tawo. Naa dayon niagi sa akong liog og bugnaw kaayo ug nanlimbawot pa jud ang akong mga balhibo. Nidagan dayon ko padung gawas ug wala nalang nako gipagawas ang tawag sa kalikasan.
Sabado katong adlawa na kami rang mga estudyanteng opisyales nga naa sa eskwelahan. Naa miy kalihukan atong higayona na didto nahimutang sa ikatulong andana sa among eskwelahan. Gibati ko ang tawag sa kalikasan ug niadto dayon ko sa kasilyas. Tungod kay dili naman makaya, naswertehan ko na abli ang kasilyas sa ikatulong andanas. Walay tawo ang mga "cubicles" niini ug ako nalang gisirad-an ang kasilyas aron walay musulod lain. Sa dihang padung nako mosulod sa usa sa mga "cubicles" niini, kalit lang naay nihilak na babaye na murag nagpakalooy. Nangutana ko kung kinsa pero padayon gihapon ang paghilak. Natinga ko kung ngano naay tawo sa kasilyas na abli man unta tanan mga " cubicles" niini. Ang akong gibuhat, akong gisuroy ang tanan cubicles pero wala jud tawo. Naa dayon niagi sa akong liog og bugnaw kaayo ug nanlimbawot pa jud ang akong mga balhibo. Nidagan dayon ko padung gawas ug wala nalang nako gipagawas ang tawag sa kalikasan.
(diary) Ang unang higayon na nakasakay ako ug jeep na nag-inusara
Alas-dose na sa udto ug namuhi kami sa mong klase para mokaon sa maong paniudto. Pero katong higayona mouli gayod ako tungod kay gihilantan man ako. Motawag unta ko sa among balay apan nakalimot ko sa numero sa among telepono. Unya dili pajud ko pagawason sa among guwardiyakung walay mokuha nako. Ang akong gibuhat naghuwat ko na malipat ang guwardiya ug sa dihang nalipat na ang guwardiya, nigawas ko pagdali ug nag-atang sa waiting shed og jeep. Nipara ko'g jeep ug nisikay. Pag-abot nako s amaong lugar, nilugar dayon ko ug nanaug sa jeep.
(diary) Ang Una naKOng Pag-arte sa Entablado
Kusug nga pitik sa akong dughan, namugnaw ang akong kamot ug nangurog ang akong lawas tungod sa kakulba na akong gibati. Nagkulba ko dili tungod sa nakasala ako kundi tungod na kining higayona ang una nakong pag-arte sa entablado.
Sa dihang nagsugod na kami, nagkaanam-anam ra man pud ug kawal ang aong kulba. Nindot kaayo ang paminaw na nag-arte sa atubangan sa mananan-aw ug sila gayod nalingaw pag-ayo. Pagkahuman sa among pag-arte, gipakpakan kami ug makusog sa katanan. Unya, gikuhaan dayon mi ug mga litrato. Mura gyud mi ug mga artista na naa sa t.v. Sa kaniadtong higayona, nalipay gyid ako pag-ayo na nakasuway na ako sa pag-arte sa entablado.
Sa dihang nagsugod na kami, nagkaanam-anam ra man pud ug kawal ang aong kulba. Nindot kaayo ang paminaw na nag-arte sa atubangan sa mananan-aw ug sila gayod nalingaw pag-ayo. Pagkahuman sa among pag-arte, gipakpakan kami ug makusog sa katanan. Unya, gikuhaan dayon mi ug mga litrato. Mura gyud mi ug mga artista na naa sa t.v. Sa kaniadtong higayona, nalipay gyid ako pag-ayo na nakasuway na ako sa pag-arte sa entablado.
Thursday, August 28, 2008
Saturday, August 23, 2008
5 Cebuano Words
1.) pugon-lutoan
*Limpyo kayo tan-awon ang ilang lutoanan sa ilang payag.
2.) tanus-tul-id
*Tul-id ang iyahang agi kung mosuwat siya sa papel.
3.) diwa-kalag
* Dili mahimutang ang kalag sa tawo na gipatay didto dapit sa pier.
4.) tulilik-tuyok
*Kusog kaayo ang tuyok sa ferris wheel na murag mogawas ang imong kalag.
5.) Tambayawan-lawa-lawa
* Daghang lawa-lawa sa building nila ni Mr. Santos.
*Limpyo kayo tan-awon ang ilang lutoanan sa ilang payag.
2.) tanus-tul-id
*Tul-id ang iyahang agi kung mosuwat siya sa papel.
3.) diwa-kalag
* Dili mahimutang ang kalag sa tawo na gipatay didto dapit sa pier.
4.) tulilik-tuyok
*Kusog kaayo ang tuyok sa ferris wheel na murag mogawas ang imong kalag.
5.) Tambayawan-lawa-lawa
* Daghang lawa-lawa sa building nila ni Mr. Santos.
5 Cebuano Words
1.) tupong-patag
* Ang patag na naa nahimutang sa ilang bukid kay nindot kaayo.
2.) pagbiya-hibiyaan
* Tungod sa pagdali-dali ug biya sa iyang balay nahibilin hinoon ang iyang yawe sa iyang lawak.
3.) hungog-burong
* Usa siya ka burong na tawo.
4.) lakturay-laktud
* Nilaktud siya sa sunod na linya.
5.) pagsabit-pagbakus
* Bati ang iyang pagsabit sa mga kurtina sa ilang bintana
* Ang patag na naa nahimutang sa ilang bukid kay nindot kaayo.
2.) pagbiya-hibiyaan
* Tungod sa pagdali-dali ug biya sa iyang balay nahibilin hinoon ang iyang yawe sa iyang lawak.
3.) hungog-burong
* Usa siya ka burong na tawo.
4.) lakturay-laktud
* Nilaktud siya sa sunod na linya.
5.) pagsabit-pagbakus
* Bati ang iyang pagsabit sa mga kurtina sa ilang bintana
5 Cebuano Words
1.) buhat-trabaho
*Ang trabaho sa mga OFW didto sa gawas sa nasud kay dili lalim.
2.) pagsipa-pagpatid
* Sakit kaayo mamatid ang mga kabayo.
3.) pagluba-pagpatay
* Nahitabo ang pagpangluba didto sa siyudad sa Mandaue.
4.) petrolyo-gas
* Nagkaanam na ug omento ang presyo sa petrolyo.
5.) huyang-pinasagdaan
* Sila si Ben ug Ren kay mga pinasagdaan sa ilang mga ginikanan.
*Ang trabaho sa mga OFW didto sa gawas sa nasud kay dili lalim.
2.) pagsipa-pagpatid
* Sakit kaayo mamatid ang mga kabayo.
3.) pagluba-pagpatay
* Nahitabo ang pagpangluba didto sa siyudad sa Mandaue.
4.) petrolyo-gas
* Nagkaanam na ug omento ang presyo sa petrolyo.
5.) huyang-pinasagdaan
* Sila si Ben ug Ren kay mga pinasagdaan sa ilang mga ginikanan.
5 Cebuano Words
1.) pagdagkot-pagpasiga
* Ang mga turista dinhi sa sugbo dili gyud makalimot sa pagdagkot sa simbahan sa Sto. Nino.
2.) kahibalo-kaalam
* Ang kaalam sa pagluto ug mga putahe ang dakong chansa na makatukod ug kan-anan.
3.) pagkautsilyo-pagdunggab
* Pagpanunggab sa usa ka tricyle driver ang rason nganong napriso ang iyang papa.
4.) tagkos-laso
* Atong tarungon ang imong laso sa imong sapatos.
5.) pagmarka-pagtimaan
* Pagtiman-an kanunay na kita mogahin gyud ug oras sa pagpangadye ug pagpasalamat sa grasya na atong nadawat gikan sa atong Ginoo.
* Ang mga turista dinhi sa sugbo dili gyud makalimot sa pagdagkot sa simbahan sa Sto. Nino.
2.) kahibalo-kaalam
* Ang kaalam sa pagluto ug mga putahe ang dakong chansa na makatukod ug kan-anan.
3.) pagkautsilyo-pagdunggab
* Pagpanunggab sa usa ka tricyle driver ang rason nganong napriso ang iyang papa.
4.) tagkos-laso
* Atong tarungon ang imong laso sa imong sapatos.
5.) pagmarka-pagtimaan
* Pagtiman-an kanunay na kita mogahin gyud ug oras sa pagpangadye ug pagpasalamat sa grasya na atong nadawat gikan sa atong Ginoo.
5 Cebuano Words
1.) paghipial- paghisalmot
* Ang paghiapil sa mga delikadong grupo sama sa mga "frats" ug "gangs" kay dakong sayop sa kinabuhi.
2.) pag-usisa-pagsusi
* Gisugo si Maria sa iyang mama sa pagsusi ni Belen para paninglon sa utang niini.
3.) kalagot-kasuko
* Ang kalagot niya sama sa usa ka leon na nag-wild.
4.) pagtudyok-pagsuntok
* Ang pagtudyok sa pala sa ilawom sa yuta mao ra ang paagi para makuha ang biktima na naa sa ilawom sa yuta.
5.) gilok-katol
* Katol kaayo ang balahibo sa manok.
* Ang paghiapil sa mga delikadong grupo sama sa mga "frats" ug "gangs" kay dakong sayop sa kinabuhi.
2.) pag-usisa-pagsusi
* Gisugo si Maria sa iyang mama sa pagsusi ni Belen para paninglon sa utang niini.
3.) kalagot-kasuko
* Ang kalagot niya sama sa usa ka leon na nag-wild.
4.) pagtudyok-pagsuntok
* Ang pagtudyok sa pala sa ilawom sa yuta mao ra ang paagi para makuha ang biktima na naa sa ilawom sa yuta.
5.) gilok-katol
* Katol kaayo ang balahibo sa manok.
5 Cebuano Words
1.) pagpiut-pagdutdotay
* Magdinutdotay ang mga tawo na makasulod sa simbahan sa Sto.Nino para makaapil sa santos nga misa.
2.) haliya-gulaman
* Ang gulamankay lami kaayo isagol sa buko pandan.
3.) bulawan-pahiyas ingon sa mutya
* Nindot kaayo tutukan ang usa ka bulawan hilabi na kung mosidlak kini.
4.) abubhoan-masinahon
* Walay dangatan ang pagkamasinahon na pagkatawo.
5.) gula sa mantalaan- tema sa lantugi
* Ang tema sa lantugi karon na atong pagahisgutan kay ang D.E.A.T.H. bill.
* Magdinutdotay ang mga tawo na makasulod sa simbahan sa Sto.Nino para makaapil sa santos nga misa.
2.) haliya-gulaman
* Ang gulamankay lami kaayo isagol sa buko pandan.
3.) bulawan-pahiyas ingon sa mutya
* Nindot kaayo tutukan ang usa ka bulawan hilabi na kung mosidlak kini.
4.) abubhoan-masinahon
* Walay dangatan ang pagkamasinahon na pagkatawo.
5.) gula sa mantalaan- tema sa lantugi
* Ang tema sa lantugi karon na atong pagahisgutan kay ang D.E.A.T.H. bill.
Friday, August 8, 2008
COM 26 MIDTERM ( ESSAY )
Ang akong nasinati sa pag-interview sa 60 na kaedad na tawo kay lingaw pud. Daghan pud nakat-onan sa akong gibuhat na paginterview. Usahay lang, molaylo siya gamay sa iyang tubag sa akong pangutana. Usa diay siya ka barangay tanod sa Brgy. Tejero ug karon wala na siya niserbisyo sa barangay kay tungod lahi naman daw ang Brgy.kapitan.
Ang akong interviewee maglibog usahay sa iyang itubag kay tungod mosabat man gud ang iyang asawa. Sa matag tubag sa akong interviwee kinahanglan jud kong maminaw aron makahibaw ko unsay ipangutana nako sunod ug ma "aware" pud sa tanan niyang tubag.
Kuyaw ang iyang trabaho labi na wala sila'y igong proteksyon ilabi na ang gidala batuta ra. Pero maski ing-ana lang, wala siya mahadlok basta lang mabuhat niya ang iyang responsibilidad sa sugbo.
Ang akong interviewee maglibog usahay sa iyang itubag kay tungod mosabat man gud ang iyang asawa. Sa matag tubag sa akong interviwee kinahanglan jud kong maminaw aron makahibaw ko unsay ipangutana nako sunod ug ma "aware" pud sa tanan niyang tubag.
Kuyaw ang iyang trabaho labi na wala sila'y igong proteksyon ilabi na ang gidala batuta ra. Pero maski ing-ana lang, wala siya mahadlok basta lang mabuhat niya ang iyang responsibilidad sa sugbo.
Subscribe to:
Comments (Atom)
